رسم ویژه سحری خوردن یا "اوباشدان" در مناطق مختلف آذربایجان غربی

اما سحری خوردن و سحری بلند شدن هم برای خود در آذربایجان غربی و به ویژه در روستاهای آن آدابی دارد.

هنوز هم که هنوز است روستائیان و عشایر آذربایجان غربی با صدای ضربه همسایه بر دیوار خانه و یا درب منزل شان از خواب بیدار می شوند.

در بین عامه مردم، زمان سحری خوردن به "اوباشدان" مشهور است و وقت آن نیز یک ساعت مانده به اذان صبح است.

موذنین روستایی، با صدای نافذ و گیرایی، وقت سحر را بر پشت بام های منازل یا مساجد روستایی با دعایی که در محل به آن "مناجات" می‌ گویند، اعلام می ‌داشتند.

همچنین در گذشته‌های نه چندان دور در مناطق روستایی وقت سحر و اذان صبح از روی حرکت ستاره‌هایی که اصطلاحا به آنها " اولکرلر" می‌گفتند تعیین می ‌شد.

افطاری دادن به مستمندان رسم ماندگار مردم آذربایجان غربی در ماه رمضان

ماه رمضان در آذربایجان غربی، هنوز هم ماه احسان، اطعام و تجدید دوستی‌هاست و اکثر خانواده‌ها، سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهند.

آنچه که در اولین گام در آستانه رمضان و یا در روزهای روزه در بین مردم آذربایجان غربی می توان مشاهده کرد رفتار میهمان نوازی و دعوت نزدیکان به افطار است.

افطار دادن به اندازه ای در بین مردم آذربایجان غربی جایگاه دارد که هر یک سعی می کنند در این امر بر دیگری پیشی گیرند.

ماه رمضان در آذربایجان غربی، ماه احسان، اطعام و تجدید دوستی‌هاست و اکثر خانواده‌ها، سعی می‌کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهنددادن افطاری‌های جمعی، برای مستمندان، هنوز هم، در سطح برخی از مساجد شهری و روستایی استان در شب های ماه رمضان مرسوم است.

افطاردهی در بین مردم آذربایجان غربی از هفته دوم ماه رمضان مرسوم است و معمولا فقرا را به مراسم افطاری دعوت می‌کنند و البته از افراد فامیل نیز وعده گرفته می‌شود.

اما آنچه که اغلب بر سر سفره افطاری آذربایجانی ها دیده می شود از نان های روغنی گرفته تا سوپ و خرماهای تزئین شده با گردو، پودر گردو، پنیر، سبزی، ماست، مربا، شیر برنج و انواع حلیم‌ها است.

متاسفانه امروز زندگی های مدرن انتقال این سنت حسنه از داخل خانه های با صفای شهروندان و روستائیان به داخل سالن های بی روح و تالارهای غذاخوری برده است.

 اگر تا دیروز با خرما و آب داغ و سوپی خانگی از روزه داران پذیرایی شده و زنان آذربایجانی کدبانوگری و دست پخت های هنرمندانه خویش را به رخ مهمانان می کشیدند، اکنون به دلیل زندگی ماشینی غذاهای رنگارنگ، گران قیمت و مصنوعی بر روی میزها چیده می شود.

شیرین ترین افطاری به تازه دامادها و تازه عروس ها

در آذربایجان غربی اما شیرین ترین افطاری به تازه دامادها و تازه عروس ها اختصاص دارد، پسران و دختران نامزد در ایام رمضان جایگاه ویژه ای در سر سفره افطار دارند.

کار و بار شیرینی فروش ها و مخصوصا آن دسته از قنادی هایی که زولبیا و بامیه و کلوچه ها و نان روغنی های مخصوص و معروف می پزند نیز در این ایام رمضان در شهرهای این استان سکه می شود.

چند ساعت به افطار مانده می توان شور و حرارت و صف های طولانی در مقابل این شیرینی فروش ها را مشاهده کرد.

مراسم نیمه ماه رمضان یعنی روز تولد امام حسن مجتبی(ع) نیز در آذربایجان غربی گرامی داشته می شود، هر چند مراسم عقد و عروسی در این ماه در بین مردم متداول و معمول نیست اما بسیاری از خانواده ها نیز فراهم کردن مقدمات یک زندگی مشترک و مراسم بله برون را در ایام رمضان پر برکت و میمون می دانند.

طلب عفو بخشش از خداوند متعال در شب های قدر

اما شب‌های احیا در آذربایجان غربی از جایگاه ویژه ای برخوردار است مساجد، حسینه ها و مصلی ها همه از خیل مشتاقان وصال دوست و خریداران معرفت و تشنگان محبت و رحمت دوست آکنده و لبریز است.

"سبحانک یا لا اله الا انت، الغوث الغوث خلصنا من النار یارب" و این آوای سوزناک هر آذربایجانی است که در شب های قدر (۱۹ الی ۲۳ رمضان) از دل سینه های مالامال از امید رحمت و مغفرت پروردگار جاری می شود.

در این روزها و شب ها، محبت، مهربانی، احسان و نیکوکاری مردم آذربایجان غربی و خانواده های آنان به اوج خود می رسد و خوشحال و با نشاط از آن جهت که رمضان این ماه پرفیض و برکت را دریافته اند و به این توفیق بزرگ نائل شده اند و مغموم از آن جهت که این ماه دوست داشتنی در حال خداحافظی از آنهاست.

در عصر واپسین روز از ماه رمضان بسیاری از خانواده ها در بسیاری از شهرها و روستاها به زیارت اهل قبور رفته و نذر و احسان می کنند.

کودکان و نوجوانان نیز از این آداب و رسوم سنتی و معنوی سهمی برای خود دارند آنها پا به پای بزرگان و والدین خود سحری می خورند و چون ظهر شرعی فرا می رسد افطار زود هنگام می کنند.

رسم فراموش شده کیسه دوزی برای "لعن ابن ملجم"

رسم کیسه‌ دوزی ۲۷ ماه رمضان که هنوز در برخی مناطق این استان زنده است، معروف است که روز ۲۷ ماه رمضان شب قصاص ابن ملجم است.

در این روز زنان برخی مناطق کیسه‌ای می‌دوزند که به کیسه "لعن ابن ملجم" یا کیسه "مراد" معروف است.

در شب بیست و هفتم ماه رمضان با هر سوزنی که به این کیسه می‌زنند، یک بار به ابن ملجم لعنت می‌ فرستند.

روز آخر ماه رمضان در استان به "عرفه" مشهور است روز زیارت اهل قبور و تهیه لوازم عید فطر است.

مردم روستاهای استان در روز عرفه به ‌طور دسته جمعی به زیارت اهل قبور می‌روند و حلوا و خرما یا نقلی را که با خود برده‌اند را خیرات می‌کنند.

در روز عرفه سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا کرده و در محل خاصی قرار می‌دهد، در آخرین شب ماه مبارک رمضان، سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا کرده و در محل خاصی قرار می‌دهند.

اما هلال ماه شوال که به بام باختر آسمان نقش می بندد حلول شوال و پایان رمضان حتمی است و فردایش عید فطر است و شادی و نشاطی دیگر و به شکرانه توفیق یک ماه روزه داری و منزلت در جوار محبت پروردگار را جشن و سرور و شادمانی خانواده ها را در بر می گیرد.